مقاله تأثیر هدفمندسازی یارانه ها بر رفاه عمومی

این تحقیق در مورد تأثیر هدفمندسازی یارانه ها بر رفاه عمومی می باشد که به صورت تخصصی ، تاثیرات اجتماعی و اقتصادی هدفمندی یارانه ها بر جامعه را بیان می نماید. این تحقیق به دانشجویان رشته های حسابداری ، اقتصاد ، امور مالی ، علوم اجتماعی و دیگر رشته های مرتبط پیشنهاد می گردد.

مقدمه
هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران یکی از مهمترین بخش‌ها و نمایان‌ترین بخش طرح تحول اقتصادی است که به تغییر فرآیند دادن یارانه‌ها می‌انجامد. در این فرایند با حذف تدریجی یارانه‌ها‌ از مواد سوختی، مواد خوراکی، آب، برق و سایر اقلام در ایران نوع دادن تغییر می‌کند که بخشی از این یارانه‌های حذف شده (۶۰ درصد در سال ۱۳۹۰) به صورت نقدی به مردم پرداخت می‌شود و سایر درآمد این کار صرف کارهای عمرانی و فرهنگی می‌شود. این کار در اواخر دهه  ۱۳۸۰ به اجرا گذاشته شد و بخش عمده  آن در دهه  ۱۳۹۰ انجام خواهد شد. از هدفمندسازی یارانه‌ها به عنوان بزرگترین طرح تاریخ اقتصادی ایران نام برده می‌شود.

در طرح هدفمند کردن یارانه‌ها که هدف اصلی آن واقعی کردن قیمت‌های کالاها و خدمات عرضه شده در اقتصاد کشور است، طبیعتا هدف اصلی دولت حذف کمک‌ها و یارانه‌های دولتی به طور مقطعی یا تدریجی و پیاده‌سازی قیمت‌های واقعی در بازار است. نزدیک به سه چهارم اقتصاد مصرفی کشور در اختیار دولت است و سازمان‌های دولتی و وزارتخانه‌ها باید بخشی از خوراک لازم برای گردش چرخ‌های صنعت، کشاورزی، تجارت و بازرگانی و تولید خود را از داخل کشور خریداری کنند و بخشی دیگر را از خارج تدارک نمایند. از مقدمه فوق می‌توان چنین نتیجه گیری کرد که در پروسه حذف تدریجی یارانه‌های دولتی و افزایش قیمت کالاها و خدمات دولتی در یک گستره به وسعت کل کشور و تورم غیر قابل کنترل دورقمی حاصل از آن، حجم هزینه‌های عظیم دولت نیز از این تورم تاثیر یافته و قیمت تمام شده کالاها و خدماتی که به طور سنتی و گاهي انحصاری توسط دولت عرضه می‌شوند، به میزان تورم موجود افزایش می‌یابد.

قیمت تمام شده آب، برق، گاز، مواد مصرفی و صدها مورد دیگر از خدمات و کالاهای دولتی به طور مستمر از قیمت‌های تعیین شده آنها برای مصرف‌کنندگان دولتی (و نیز خصوصی) پیشی خواهد گرفت و هرگز ثباتی در قیمت‌ها و شاخص‌های دیگر اقتصادی به دست نخواهد آمد. اکنون با گذشت نزدیک به 2 سال از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها، نه تنها زمینه تعمیق و نهادینه‌شدن این طرح و آثار مثبت آن در اقتصاد کشور و زندگی روزمره مردم به شکل مبسوط فراهم نشده، بلکه تا حدودی موجبات اختلاف‌نظر و بروز برخی آثار و پدیده‌های منفی نظیر شتاب‌گرفتن تورم و کاهش رفاه مصرف کنندگان، تعمیق رکود اقتصادی و مهم‌تر از آن سخت‌شدن شرایط تولید را فراهم کرده است. این در حالی است که دولت عزم خود را برای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها  نیز جزم کرده است. در همین راستا نگاه به برخی تبعات اجرای این طرح در فاز اول خالی از لطف نیست.

1- به نظر بسیاری از اقتصاددانان در طی اجرای دوره هدفمندی، دولت مواجه با کسری بودجه شده و از منابع دیگری غیر از منابع طرح استفاده شده است. به طور مثال گرفتن تنخواه ازبانک مرکزی که تقریبا حالت بدهی دائمی پیدا کرده، بدهی به دستگاه های اجرایی مانند وزارت نیرو و نفت واختصاص بخشی از درآمد مالیاتی به عنوان درآمد طرح هدفمندی، همگی شواهدی است که نشان می دهد دولت برای اجرای مرحله اول هدفمندى یارانه ها دچار کسری منابع شده است. این در حالی است که دولت تا کنون تعهدات قانونی خود را نسبت به بخش تولید و عرضه نادیده گرفته و اگر قرار بود این تعهدات انجام شود، قاعدتا میزان کسری به مراتب نسبت به وضعیت کنونی افزایش بیشتری می یافت.