بررسی مؤلفه‌های مؤثر در تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم

دانلود مقاله بررسی مؤلفه‌های مؤثر در تجاری‌ سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم

چکیده
امروزه دانشگاه‌ها علاوه بر پژوهش و آموزش به ایفای نقش در جهت مأموریت جدید مشارکت در توسعه اقتصادی جامعه نیز می‌پردازند. در پژوهش حاضر تلاش شده است با ارائه چارچوبی، فرآیند تجاری‌سازی و نتایج تحقیقات دانشگاهی را توضیح و عوامل مؤثر در تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت را در سطح دانشگاه‌های استان قم بررسی و با توجه به اهمیت آنها اولویت‌بندی می‌نماییم.
جامعه آماری شامل دانشجویان رشته مدیریت دانشگاه‌های استان قم به تعداد۶۱۰۰ نفر، روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای و تعداد نمونه آماری تحقیق ۳۴۹ نفر می‌باشد. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی پیمایشی می‌باشد. نتایج بدست آمده از این پژوهش بر گرفته از یک پرسشنامه ۳۲ سؤالی است که پایایی آن بوسیله روش آلفای کرونباخ به مقدار ۸۱۳/۰ محاسبه و روایی پرسشنامه توسط اساتید محترم تأیید شده است.
پژوهش حاضر، مشتمل بر هشت فرضیه فرعی در قالب دو بخش کلی عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی بوده که با توجه به تجزیه و تحلیل داده‌ها و بررسی نتایج آزمون فرضیه‌های تحقیق، مشخص گردید که دلایلی برای رد متغیرهای مستقل مطرح شده در فرضیات به عنوان مؤلفه‌های مؤثر در تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت، یافت نشد.

کلمات کلیدی: تجاری‌سازی دانش، انتقال فناوری، دفاتر انتقال فناوری، مکانیزم‌های تجاری‌سازی دانش.

مقدمه
نقش دانشگاه‌ها چیست؟ آیا دانشگاه‌های امروزی با آنچه که در گذشته بودند متفاوت شده‌اند یا خیر؟ دید جامعه به دانشگاه‌ها چگونه است و چه انتظاراتی از آنها دارند؟
دانشگاه‌ها به یقین پیچیده‌ترین نهادهایی هستند که تضمین کننده آینده ملت‌ها می‌باشند و به عنوان الگو و اسوه‌ی سایر نهادها قلمداد شده‌اند و در اکثر کشورهای جهان به عناصر اجتماعی مورد احترام بخش‌های خصوصی و دولتی تبدیل گشته‌اند (ایوبی و همکارانش،۲:۱۳۸۰).
با توجه به نقش کلیدی این نهادها، همواره در هر عصری متناسب با شرایط سیاسی و اقتصادی و فناوری و … در جهان، اهداف و رسالت‌های نوینی را بر عهده می‌گیرند.
نگاهی به تاریخچه دانشگاه‌ها و سیر تحولات نظام‌های آموزش عالی نشان دهنده این موضوع است که دانشگاه‌ها و سیستم آموزش عالی همچون سایر بخش‌های جامعه همراه با روند تغییرات در جوامع بشری دگرگونی‌هایی در نقش و کارکردهای خود داشته‌اند و در تلاش بوده‌اند که خود را با الزامات نقش‌های جدید سازگار کنند. محدودیت‌های منابع، نفوذهای سیاسی و فشارهای رقابتی در این تغییرات تأثیر گذارند (Nagy & Robb,2007:1).
از جمله این تحولات، می‌توان به افزوده شدن نقش پژوهش بر وظایف سنتی دانشگاه‌ها در اواخر سده نوزدهم میلادی ابتدا در دانشگاه‌های آلمان و سپس در سایر دانشگاه‌های جهان اشاره کرد. در همین رابطه اتزکویتز بیان میکند: «در ابتدا دانشگاه‌‌ها تنها نقش آموزش نیروی انسانی را بر عهده داشتند که با تغییر اوضاع و نیازهای جوامع، در اواخر سده نوزدهم نقش پژوهش نیز به آن افزوده شد. از این پدیده با عنوان “انقلاب نخست” دانشگاه‌ها یاد می‌شود که طی آن پژوهش، افزون بر وظیفه سنتی آموزش، به کارکردهای دانشگاه افزوده شد»(Etzkowitz,2003:110).
کاهش بودجه‌های عمومی پژوهش به دنبال پایان جنگ سرد (Baldini et al,2007:519)، از دیگر تحولاتی بود که تأثیری عمیق بر نقش و کارکرد دانشگاه‌ها برجای گذاشت. دانشگاه‌ها دیگر نمی‌توانستن به صرف اتکا به بودجه‌های دولتی و بدون توجه به صرفه اقتصادی و بازگشت سرمایه به انجام پژوهش‌ها مبادرت ورزند. همین امر باعث شد تا دانشگاه‌های مدرن برای دستیابی به بخش‌های خصوصی برای کسب سرمایه‌های بیشتر، به فعالیت‌های تجاری و کسب و کار روی آورند (Mok,2005:540).
بررسی نقش و کارکرد دانشگاه در توسعه اقتصادی جوامع مختلف، نشان دهنده بروز تحولات شگرفی است که جهان را با فاز جدیدی از توسعه تحت عنوان اقتصاد مبتنی بر دانش روبرو ساخت. اتزکویتز نشان داد که براساس پویایی درونی و الزامات محیطی، نظام دانشگاهی با دو انقلاب مواجه گشت: انقلاب اول در اواخر قرن نوزدهم در کشور آلمان اتفاق افتاد که طی آن دانشگاه‌ها علاوه بر فعالیت‌های آموزشی، در زمینه تحقیقات نیز فعال شدند و به تولید دانش نیز اقدام نمودند. انقلاب دوم در اواخر قرن بیستم براساس ظهور نوآوری‌های مبتنی بر علم بوقوع پیوست که به طبع آن دانشگاه عهده‌دار مأموریت سوم (توسعه اقتصادی) شد. در این فرآیند، دانشگاه‌ها دچار تغییراتی در ساخت و کارکرد خود از جمله آموزش کارآفرینی، تحقیق گروهی، توسعه نوآوری فناورانه، ادغام گروه‌های تحقیقات علمی با شرکت‌های صنعتی و روابط نزدیک‌تر با صنعت شدند. از طرف دیگر بنگاه‌های اقتصادی برای حفظ بقاء و موفقیت بلند مدت خود نیازمند دستیابی به فناوری جدید هستند تا بتوانند ضمن حفظ مزیت رقابتی به درآمدهای بیشتر دست یابند. این امر به واسطه تغییر در نگرش به تولید دانش است.
دانش در عصر اقتصاد دانش‌بنیان به عنوان موتور محرک اقتصاد، عامل ارتقای بهره‌وری و حل مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و زیستی، دارای اهمیت ویژه‌ای است. در اقتصاد دانش‌بنیان، نظام پژوهش و تولید علم به عنوان مخزن و مرکز اساسی دانش، منابع بالقوه ایده‌هایی است که این ایده‌ها بایستی به محصولات مورد نیاز جامعه و بازار تبدیل شوند. در این دیدگاه افزایش نوآوری ملی تنها با افزایش کمیت پژوهش و طرح‌های پژوهشی محقق نمی‌شود و اتصال دستاوردهای نظام پژوهشی به نظام بازار از مصادیق و الزامات نوآوری است.
رقابت در بازار فناوری محور امروز جهان مستلزم ادغام دانش‌های نوین با صنعت است. صنعتی که بی‌بهره از دانش روز باشد، محکوم به زوال و دانش بدون کاربرد در صنعت همچون عالم بی‌عمل که به زنبور بی‌عسل تشبیه شده است، بی‌‌ارزش قلمداد می‌شود و این موضوع اهمیت پیوند میان دانشگاه و صنعت را آشکار می‌سازد. بی‌هیچ تردیدی آنچه امروز محور اصلی سیاست‌گذاری‌های ملی توسعه را تشکیل می‌دهد، پیوندهای اصولی، منطقی و هدفمند دانشگاه و صنعت است (محمودی، ۹:۱۳۸۸).
شاه کلید دنیای امروز، خلق ارزش است؛ راهکار ورود به دنیای کسب و کار امروزی، فناوری است و شاه کلید فناوری، تجاری‌سازی و ارزش‌افزوده ناشی از آن می‌باشد. به عبارت دیگر تجاری‌سازی ایده‌های تحقیقاتی حلقه اتصال فناوری و بازار است و تمرکز آن بر حلقه‌های انتهای زنجیره ارزش می‌باشد (موسایی، صدرائی، بندریان، ۸:۱۳۸۷).
تجاری‌سازی دانش و فناوری برخواسته از تحقیق و توسعه یکی از کارکردهای اصلی دانشگاه کارآفرین به شمار می‌رود. تجاری‌سازی فرآیندی است که به موجب آن ایده، اختراع، دانش و فناوری برخواسته از تحقیق به تولید کالا و خدمات جدید قابل عرضه در بازار یا بهبود محصولات و فرآیندهای جاری منجر می‌شود و در نتیجه پتانسیل دانش و فناوری و نوآوری‌های علمی به طور کامل محقق می‌شود. لاندری و همکاران (۲۰۰۶)، تجاری‌سازی دانش را در کنار انتشار دانش از طریق همایش‌ها و انتشارات علمی و آموزش نیروی کار ماهر جزو یکی از سه ساز و کار عمده دانشگاه برای انتقال دانش معرفی نموده‌اند که می‌تواند به صورت فعالیت‌های مشاوره‌ای، قراردادهای تحقیقاتی با صنعت، به ثبت‌رسانی و تشکیل شرکت‌های انشعابی صورت می‌گیرد.
سهیم کردن پژوهشگران در دستاوردهای ناشی از تجاری شدن پژوهش‌های آنان یکی از عوامل مؤثر در توسعه امر پژوهش در کشورهای توسعه یافته است.
هر سال بالغ بر ۱۰۰۰ میلیارد دلار در دنیا صرف تحقیق و توسعه می‌شود که این رقم حدود ۲ درصد تولید ناخالص داخلی دنیا را تشکیل می‌دهد و در برخی از کشورهای توسعه یافته این رقم به ۴ درصد GDP آنها نیز بالغ می‌شود. افزایش حجم تجارت جهانی در دو دهه اخیر و رسیدن آن به مرز ۳۱ تریلیون دلار عمدتاً ناشی از تجاری شدن دستاوردهای پژوهشی است. محققان به طور مستمر تلاش می‌کند که کالاهای جدیدی ابداع و به بازار عرضه کنند که مشابه آنها قبلاً وجود نداشته باشد یا از ویژگی‌های نوینی برخوردار باشند.
در دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی بدون تجاری‌سازی یک دستاورد، تحقیقات معنایی ندارد. زیرا بدون دستیابی به مشتریان خاص یک دستاورد، تولید و یا انجام آزمایش، در مورد یک ایده بی‌فایده خواهد بود.
بازاریابی و فرآیند تجاری‌سازی، مرحله نهایی فرآیند نوآوری را تشکیل می‌دهند. این دو عنصر برای دستیابی به موفقیت هر اختراعی، لازم می‌باشند. در سال‌های اخیر از دیدگاه اقتصاد جهانی نقش سنتی دانش در پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها به عنوان تولید کننده و نقش دهنده علم، دانش و ایده‌های نو مورد تجدید نظر قرار گرفته است. از طرف دیگر با کاهش حمایت مالی دولت‌ها از تحقیق به تدریج پژوهشگران به سوی پشتیبانی بخش صنعت و تجاری‌سازی ایده‌هایشان گرایش پیدا کرده‌ا‌ند. عدم حمایت کافی دولت به مرور ماهیت تحقیق را از حالت مستقل و مبتنی بر مفاهیم نظری، به سمت تلاش‌های همسو با تجاری‌سازی، سوق داده است.
در ادبیات بازاریابی و مطالعه بازار، مطالعات زیادی در مورد چگونگی تجاری‌سازی محصولات صورت گرفته است. در مقایسه با تجاری‌سازی سایر محصولات، تجاری‌سازی ایده‌های جدید بالاخص ایده‌های مربوط به فناوری‌های نوین کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
بنابراین، تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهش‌های علمی و فناوری در اقتصاد دانش‌بنیان از حیث مشروعیت و کارآمدی نظام پژوهشی و رفاه مردم و جامعه، دارای جایگاه و اهمیت ویژه‌ای است. به طوری که تجاری‌سازی نتایج پژوهش‌ها و فناوری می‌تواند به تحقق مأموریت کارآفرینی دانشگاه‌ها و نظام علمی کشور نیز کمک کند. از سوی دیگر، واقعیت این است که تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی و فناوری بایستی در یک محیط رقابتی واقعی و در فضای فرصت‌های زودگذر و تهدیدات پایدار انجام شود.
از سوی دیگر، بیانیه‌ جهانی آموزش عالی که در سال ۱۹۹۸ میلادی توسط یونسکو منتشر شد، فشار وارده بر انتقال تجاری دانش از دانشگاه‌ها به صنعت را افزایش داد (ابویی و همکارانش، ۲:۱۳۸۰). بیانیه مذکور مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌های کشورهای جهان را به همگرایی بین‌المللی دعوت نمود.
اگر چه اهمیت و ضرورت تجاری‌سازی نتایج تحقیقات با توجه به جایگاه آن در سند برنامه چهارم توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور و با اهداف تعیین شده از طرف وزارت علوم تحقیقات و فناوری، برای بخش دانشگاهی کشور محرز است ولی جهت دستیابی به آن نیاز به شناخت بیشتری از شرایط زمینه‌ساز و عوامل کسب موفقیت در این زمینه است.
سعی ما این است که این پایان‌نامه بتواند مؤلفه‌های مؤثر بر تجاری‌سازی نتایج و یافته‌های تحقیقات دانشگاهی را شناسایی کند و امید است که با ارائه راهکارهای مناسب و سازنده در جهت بهبود وضعیت تجاری‌سازی ایده‌ها و تحقیقات دانشگاهی قدمی مؤثر به نزدیک شدن کشور عزیزمان ایران به اهدافش بردارد.

۱-۲- بیان مسئله
به طور قطع یکی از دلایل اصلی سرعت پیشرفت توسعه فناوری در کشورهای پیشرفته صنعتی توجه به فرآیند تجاری‌سازی نتایج تحقیق داخلی آن کشورها بوده است و می‌توان نتیجه گرفت که توجه به این معنا برای کارگزاران ملی، مدیران تحقیق و توسعه، مدیران مقاله و به طور کلی مدیران فناوری در کشورها که تحقیقات صنعتی در آن هنوز نوپاست و چشم‌اندازهای آتی آن امید آینده‌ای روشن و تابناک را می‌دهد، امری ضروری است.
نیاز صاحبان صنایع، شرکت‌ها، سازمان‌های دولتی و خصوصی به دانشگاه از یک سو و نیاز دانشگاه به کسب درآمد، نقش نوینی را برای جامعه آکادمیک ایجاد می‌کند. همکاری دانشگاه با همه نهادها و سازمان‌های اجرایی از مصادیق توافق‌های قراردادی است که در خصوص فعالیت‌های علمی و پژوهشی و شرکت‌های تجاری صورت می‌گیرد. این همکاری معمولاً با هدف دستیابی به توان علمی دانشگاه و تجربه‌های دولت، صنعت، شرکت‌ها و استفاده از آنها صورت می‌پذیرد ( آراسته، ۵۸:۱۳۸۳).
در بخش دانشگاهی دیگر ذخیره‌سازی دانش به تنهایی راضی کننده نمی‌باشد، بلکه اطمینان از کاربرد دانش به گونه‌ای که جامعه بتواند از منافع سرمایه‌گذاری در تحقیقات بهره‌برداری نماید یکی از اهداف اصلی تحقیقات دانشگاهی است. به طور کلی جامعه مستقیماً از منافع تحقیقات دانشگاهی بهره نمی‌برد مگر آنکه راهکارهایی طراحی ‌شود که نتایج تحقیقات به عاملان اقتصادی در صنعت سپرده شود مشروط بر اینکه منافع دانشگاه تأمین گردد (فکور، ۲۰:۱۳۸۳).
کشورهای دارای اقتصاد پویا و متحرک، دانشگاه‌های قوی‌ای دارند که با دولت، صنعت و تجارت ارتباط و هماهنگی همه جانبه دارند. یکی از بسترهای توسعه این ارتباط جهت‌گیری در تبدیل این تولیدات علمی به محصول از طریق دایر نمودن شرکت‌های تجاری است. این شرکت‌ها را که علاوه بر کاربردی کردن نتایج تحقیقات، هدف درآمدزایی برای دانشگاه‌ها را دربر دارند، بنگاه‌های دانشگاهی می‌نامند که به ندرت در دانشگاه‌های ایران دیده می‌شوند.
به طور معمول بودجه دانشگاه‌ها از منابع متعددی تأمین می‌شود. معمولاً در اکثر کشورها دولت منبع اصلی تأمین کننده اعتبارات است، لکن همانگونه که شاهد هستیم افزایش تعداد دانشگاه‌ها و جمعیت دانشجوی، دولت‌ها را از تأمین بودجه و امکانات لازم برای دانشگاه‌ها ناتوان ساخته است. لذا دانشگاه‌ها برای انجام برنامه‌ها و تحقق اهداف خود تلاش می‌نمایند، مکانیزم‌های مختلفی را برای تأمین هزینه‌های خود بکار گیرند، بدون آنکه از مسیر اصلی خود که تولید علم و دانش است منحرف شوند. یکی از روش‌های تبدیل تولیدات علمی به کالا و خدمات از طریق ایجاد شرکت‌های دانشگاهی است. ایجاد این شرکت‌ها نام جدیدی است که دانشگاه را به سمت طرح ایده‌های جدید که نیازهای جامعه را تأمین کند هدایت می‌نماید، بدون آنکه این مراکز از مسیر اصلی خود که کشف مرزهای جدید دانش برای پاسخگویی به نیازهای جامعه و توسعه علم و فناوری است منحرف شوند ( شمس و افضلان، ۴۲:۱۳۸۳).
امروزه، افزایش اعتبار دانشگاه‌ها از طریق انتقال تجاری دانش، نقش اساسی‌ را در افزایش سرمایه انسانی دانشگاه‌ها ایفا می‌کند. این امر به وسیله جذب با هوش‌ترین دانشجویان از برترین دانشکده‌ها امکان‌پذیر می‌گردد(Nicola et al,2004:11). بنابراین مشاهده می‌شود جذب با استعدادترین دانشجویان مرهون افزایش اعتبار دانشگاه از طریق تجاری‌سازی است.
تجاری‌سازی را می‌توان به عنوان فراگرد انتقال و دگرگونی دانش نظری موجود در نهادهای دانشگاهی به برخی انواع فعالیت‌های اقتصادی تعریف کرد(Spilling,2004:205).
جولی (۱۹۹۷) تجاری‌سازی را فراگردی تعریف می‌کند که از بینش فناوری بازار آغاز شده و به کارکردهای پایدار محصول متناسب بازار ختم می‌شود(Spilling,2004:189).
در ادبیات نوآوری نیز تعاریف نزدیک به هم از تجاری‌سازی صورت گرفته است. (دایان ۲۰۰۴) ساده‌ترین تعریف تجاری‌سازی را “عرضه یک محصول جدید در بازار”می‌داند.(Acworth,2008:200).
ریمر، آیسرمن و دیگران (۲۰۰۵) تجاری‌سازی را «فرآیند تبدیل فناوری به محصولات موفق اقتصادی» تعریف می‌کنند (فکور،۱۳۸۵: ۴۰ ).
از تعاریف فوق بر می‌آید که تجاری‌سازی فرآیندی است که ایده، نتیجه تحقیق یا اختراع حاصل از بخش دانشگاهی را به محصولات، خدمات و فرآیندهای قابل عرضه در بازار تبدیل می‌کند.
مطالعات در زمینه انتقال فناوری نشان می‌دهد، که مؤثرترین روش آن تربیت دانش آموختگان است. زیرا ارتباط با صنعت موجب اختصاص بودجه‌های تحقیق و توسعه از طریق پژوهش‌های مشترک می‌گردد و امکان دسترسی به دانشجویان آشنا با فناوری نوین را فراهم می‌سازد. از این‌رو، تحقیقات دانشگاهی به طور خاص در زمینه تحصیلات تکمیلی و رساله‌های آنان در رشته‌های مهندسی و علوم اهمیت فوق‌العاده در بسترسازی پتانسیل تحقیقاتی دانشگاه و بالطبع جذب درآمدهای غیردولتی پایدارتر دارد. پژوهشگرانی همچون ریتان (۲۰۰۶) ، جیو(۲۰۰۵) ، مورگان و همکاران(۲۰۰۳) و لینک(۲۰۰۵) در تحقیقات خود بر این امر اشاره داشته‌اند.
بوزمن (۲۰۰۴) برخی از روش‌های انتقال فناوری را شامل: انتشار آزاد نتایج تحقیقات، اختراعات ثبت شده، کپی‌رایت‌ها، پروانه‌های بهره‌برداری ، قراردادهای تحقیقاتی، اتحادیه‌ها و تعاونی‌های تحقیق و توسعه، پارک‌های علم و فناوری، مبادله نیروی انسانی، قراردادهای غیررسمی، خدمات مشاوره‌ای، انتشار بر روی سایت‌های اینترنتی و شرکت‌های تجاری دانشگاهی می‌داند.
اما تجاری‌سازی نتایج تحقیقات، فرآیندی نیست که فقط یک طرف داشته باشد یا بخش دانشگاهی به تنهایی بتواند به آن اقدام نماید، بلکه این فرآیند در تعاملات بین طرف‌های متعدد اجتماعی و با تأثیرپذیری شدید از چارچوب‌های قوانین و مقررات، توانمندی‌های اجرایی و تخصیصی محیط بخش دانشگاهی، منابع مالی در دسترس و شرایط و ویژگی‌های محیط اقتصادی تکنولوژیک، جریان می‌یابد. بنابراین موفقیت بخش دانشگاهی در تجاری‌سازی نتایج تحقیقات مستلزم فراهم بودن شرایط پیش نیازهای مهم و مختلفی در بخش دانشگاهی، بخش صنعت و محیط اقتصادی اجتماعی حاکم بر این دو بخش است. چنانچه مشخصه‌های اقتصاد کلان در کشور، چندان مساعد توسعه‌ی فعالیت‌های کارآفرینی، تولیدی و صنعتی نبوده و زیر ساخت‌های مختلف اقتصادی، صنعتی و قانونی برای این کار فراهم نباشد، زمینه‌های تقاضا و جذب تکنولوژی در بخش صنعت شکل نخواهد گرفت و از طرف دیگر تا زمانی که سیاست‌های تحقیق و توسعه منطبق با نیازهای اساسی نظام ملی نوآوری نباشد، تحقیقات انجام گرفته در بخش دانشگاهی نیز از کیفیت یا زمینه‌ی لازم جهت جذب و دریافت از طرف بخش صنعت را نخواهد داشت.
از طرف دیگر فقدان یا ضعف در سیاست‌ها و برنامه‌های اجرای مؤثر در تجاری‌سازی نتایج تحقیقات و خلاء در نهادهای واسطه‌ای از قبیل سازمان‌های توسعه‌ی نوآوری و سازمان‌های توسعه‌ی فناوری، شکل‌گیری نظام انتقال دانش و فناوری همگرا و کارآمد را در سطح ملی با مشکل مواجه می‌سازد و چنین شرایط محیطی، بخش دانشگاهی را از شرایط مساعد جهت دست‌یابی به هدف انتقال یافته‌های تحقیقاتی خود به دور می‌سازد.
در بخش دانشگاهی کشور بهره‌گیری از نتایج تحقیقات و تجاری‌سازی آن‌ها از اولویت‌های مهم محسوب می‌گردد، چرا که منافع ملی ایجاب می‌کند از صرف منابع مهم و قابل توجهی که در قالب نیروهای متخصص، اعتبارات و فرصت زمانی جهت انجام تحقیقات در این بخش صورت می‌گیرد، حداکثر بهره‌برداری به عمل آید و جامعه از نتایج حاصل از این تحقیقات در بخش‌های مختلف اجتماعی اقتصادی بهر‌ه‌مند گردد.
در کشور ما، در سطوح مختلف سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی اجرایی، با نگرش‌های نوین و روزآمد، حرکت‌های مختلف و مؤثری جهت توسعه‌ی علمی و فناوری کشور شروع شده است و انتظار می‌رود در افق آینده این حرکت‌ها با تکیه بر پتانسیل‌های علمی قابل توجه ملی، انسجام بیشتری پیدا کرده و با فائق آمدن به کمبودها و کاستی‌ها عملاً کشور را با شتاب بیشتری در مسیر توسعه علمی و فناوری پیش ببرند.
در این پژوهش به دنبال طراحی مکانیزمی هستیم تا از طریق آن دانش تولید شده در دانشکده‌های مدیریت به سهولت به بخش صنعتی انتقال یافته و تعامل سازنده‌ای بین دانشکده‌های مدیریت، دولت، صنعت و سازمان‌های اجرایی برقرار گردد .

فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول – کلیات تحقیق ۱
۱-۱- مقدمه ۲
۱-۲- بیان مسئله ۸
۱-۳- اهمیت و ضرورت تحقیق ۱۳
۱-۴- اهداف تحقیق ۱۸
۱-۴-۱- هدف اصلی تحقیق ۱۸
۱-۴-۲- اهداف فرعی تحقیق ۱۸
۱-۵- سؤال‌های تحقیق ۱۹
۱-۶- فرضیات تحقیق ۲۰
۱-۶-۱- فرضیه اصلی ۲۰
۱-۶-۲- فرضیه‌های فرعی ۲۱
۱-۷- پیشینه تحقیق ۲۲
۱-۸- متغیرهای تحقیق ۲۴
۱-۸-۱- متغیر مستقل ۲۴
۱-۸-۲- متغیر وابسته ۲۴
۱-۹- روش تحقیق ۲۵
۱-۱۰- قلمرو تحقیق ۲۵
۱-۱۱- تعریف واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی طرح ۲۶
۱-۱۲- تعاریف عملیاتی پژوهش ۲۷
فصل دوم – ادبیات تحقیق ۲۹
۲-۱- مقدمه. ۳۰
۲-۲- مفهوم و تعاریف تجاری‌سازی ۳۳
۲-۳- تاریخچه تجاری‌سازی تحقیقات دانشگاهی ۴۱
۲-۴- اهمیت تجاری‌سازی نتایج تحقیق . ۴۵
۲-۵- روند تجاری‌سازی دانش ۴۷
۲-۶- فرآیند تجاری‌سازی ۴۹
۲-۷- انواع تجاری‌سازی ۶۶
۲-۸- روش‌های تجاری‌سازی ۶۶
۲-۹- مدل‌ها و الگوهای تجاری‌سازی ۶۹
۲-۱۰- مراحل تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشی ۸۶
۲-۱۱- موانع انتقال تجاری‌سازی ۹۲
۲-۱۲- ساختار نوآوری. ۱۰۵
۲-۱۳- کارآفرینی ۱۰۹
۲-۱۴- سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته ۱۱۲
۲-۱۵- بررسی روند تجاری‌سازی در بخش دانشگاهی کشور ایران ۱۲۱
فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق ۱۲۴
۳-۱- مقدمه ۱۲۵
۳-۲- روش تحقیق ۱۲۶
۳-۳- جامعه آماری ۱۳۰
۳-۴- روش نمونه‌گیری و حجم نمونه ۱۳۰
۳-۴-۱- تعیین حجم نمونه. ۱۳۱
۳-۵- روش جمع‌آوری اطلاعات ۱۳۱
۳-۶- ابزارهای گردآوری ۱۳۲
۳-۶-۱- پرسشنامه ۱۳۲
۳-۶-۲- مقیاس لیکرت ۱۳۲
۳-۷- متغیرهای پژوهش ۱۳۳
۳-۷-۱- متغیر مستقل در پژوهش حاضر ۱۳۳
۳-۷-۲- متغیر وابسته در پژوهش حاضر ۱۳۴
۳-۸- روایی ۱۳۴
۳-۹- پایایی ۱۳۵
۳-۱۰- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها ۱۳۶
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها ۱۳۸
۴-۱- مقدمه ۱۳۹
۴-۲- تجزیه و تحلیل یافته‌ها ۱۴۰
۴-۲-۱- آمار توصیفی ۱۴۰
۴-۳- آمار استنباطی ۱۵۹
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها. ۱۹۹
۵-۱- مقدمه ۲۰۰
۵-۲- خلاصه تحقیق ۲۰۱
۵-۳- نتایج به دست آمده از آمار توصیفی. ۲۰۲
۵-۳-۱-نتایج مبتنی بر ویژگی‌های جمعیت شناختی ۲۰۲
۵-۳-۲- نتایج بدست آمده از پاسخ به فرضیه‌ها ۲۰۳
۵-۳-۲-۱- فرضیه‌های مربوط به عوامل درون سازمانی. ۲۰۳
۵-۳-۲-۲- فرضیه‌های مربوط به عوامل برون سازمانی ۲۰۴
۵-۴- نتایج به دست آمده از آمار استنباطی ۲۰۵
۵-۴-۱- بررسی رابطه عوامل درون سازمانی با مؤلفه‌های جمعیت شناختی بوسیله آزمون من‌ویتنی ۲۰۵
۵-۴-۲- بررسی رابطه عوامل برون سازمانی با مؤلفه‌های جمعیت شناختی بوسیله آزمون من‌ویتنی ۲۰۵
۵-۴-۳- نتایج مبتنی بر فرضیات تحقیق ۲۰۶
۵-۵- پیشنهادهای محقق در راستای موضوع پژوهش ۲۱۲
۵-۶- محدودیت‌های تحقیق ۲۱۵
پیوست ۲۱۶
منابع و مآخذ.. ۲۳۱
فهرست فارسی ۲۳۲
فهرست انگلیسی ۲۳۵

فهرست جداول
عنوان صفحه
۲-۱- سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته ۱۱۹
۳-۱- ترتیب امتیازبندی پرسشنامه ۱۳۲
۳-۲- ترتیب سؤالات پرسشنامه براساس هر یک از متغیرهای تحقیق ۱۳۳
۳-۳- آماره پایایی ۱۳۶
۴-۱- توزیع فراوانی و درصد پراکندگی پاسخگویان بر حسب جنسیت ۱۴۱
۴-۲- توزیع فراوانی و درصد پراکندگی پاسخگویان برحسب میزان تحصیلات ۱۴۲
۴-۳- توزیع فراوانی و درصد پراکندگی پاسخگویان برحسب رشته تحصیلی ۱۴۴
۴-۴- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه پشتیبانی مالی و انسانی دانشکده از محققین ۱۴۵
۴-۵- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه وجود اهداف و برنامه‌های مدون در دانشگاه ۱۴۷
۴-۶- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه ایجاد رابطه مؤثر بین محققین و بازار ۱۴۸
۴-۷- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه آموزش تخصصی پژوهشگران ۱۴۹
۴-۸- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه تدوین قوانین و مقررات حمایتی از پژوهش ۱۵۰
۴-۹- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه ایجاد فرهنگ کارآفرینی هماهنگ با تجاری‌سازی ۱۵۱
۴-۱۰- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه تشویق و ترغیب بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری ۱۵۲
۴-۱۱- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه حفاظت و صیانت دولت از دارایی‌های فکری پژوهشگران ۱۵۴
۴-۱۲- میانگین و انحراف معیار متغیرها (فرضیه‌های فرعی عوامل درون سازمانی) ۱۵۵
۴-۱۳- میانگین و انحراف معیار متغیرها ( فرضیه‌های فرعی عوامل برون سازمانی) ۱۵۶
۴-۱۴- میانگین سؤالات پرسشنامه ۱۵۸
۴-۱۵- بررسی توزیع داده‌ها توسط آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف و شاپیرو- ویلک ۱۶۰
۴-۱۶- ارزش‌گذاری و میانه پاسخ به سؤالات ۱۶۱
۴-۱۷- نرمالیتی با آزمون کولموگورف- اسمیرنوف تک نمونه‌ای ۱۶۲
۴-۱۸- رتبه‌ها برحسب فرضیه‌های درون سازمانی با توجه به جنسیت پاسخگویان ۱۶۳
۴-۱۹- آماره آزمون فرضیه‌های درون سازمانی ۱۶۴
۴-۲۰- رتبه‌ها برحسب فرضیه‌های درون سازمانی با توجه به مقطع تحصیلی پاسخگویان ۱۶۵
۴-۲۱- آماره آزمون فرضیه‌های درون سازمانی ( آزمون کروسکال‌وایس) ۱۶۶
۴-۲۲- رتبه‌ها برحسب فرضیه‌های درون سازمانی با توجه به رشته تحصیلی پاسخگویان ۱۶۷
۴-۲۳- آمار آزمون فرضیه‌های درون سازمانی ۱۶۸
۴-۲۴- رتبه‌ها بر حسب فرضیه‌های برون سازمانی با توجه به جنسیت پاسخگویان ۱۶۹
۴-۲۵- آماره آزمون فرضیه‌های برون سازمانی ۱۷۰
۴-۲۶- رتبه‌ها بر حسب فرضیه‌های برون سازمانی با توجه به مقطع تحصیلی پاسخگویان ۱۷۱
۴-۲۷- آماره آزمون فرضیه‌های برون سازمانی. ۱۷۲
۴-۲۸- رتبه‌ها بر حسب فرضیه‌های برون سازمانی با توجه به رشته تحصیلی پاسخگویان ۱۷۳
۴-۲۹- آماره آزمون فرضیه‌های برون سازمانی ۱۷۴
۴-۳۰- تست نرمالیتی ۱۷۵
۴-۳۱- رتبه‌ها ۱۷۶
۴-۳۲- آماره آزمون ۱۷۷
۴-۳۳- تست نرمالیتی ۱۷۸
۴-۳۴- رتبه‌ها ۱۷۹
۴-۳۵- آماره آزمون ۱۸۰
۴-۳۶- تست نرمالیتی ۱۸۱
۴-۳۷- رتبه‌ها ۱۸۲
۴-۳۸- آماره آزمون ۱۸۳
۴-۳۹- تست نرمالیتی ۱۸۴
۴-۴۰- رتبه‌ها ۱۸۵
۴-۴۱- آماره آزمون ۱۸۶
۴-۴۲- تست نرمالیتی ۱۸۷
۴-۴۳- رتبه‌ها. ۱۸۸
۴-۴۴- آماره آزمون ۱۸۹
۴-۴۵- تست نرمالیتی ۱۹۰
۴-۴۶- رتبه‌ها ۱۹۱
۴-۴۷- آماره آزمون ۱۹۲
۴-۴۸- تست نرمالیتی ۱۹۳
۴-۴۹- رتبه‌ها ۱۹۴
۴-۵۰- آماره آزمون ۱۹۵
۴-۵۱- تست نرمالیتی ۱۹۶
۴-۵۲- رتبه‌ها ۱۹۷
۴-۵۳- آماره آزمون ۱۹۸

فهرست اشکال
عنوان صفحه
۲-۱- نمایش مدل فرآیند تجاری‌سازی ایده‌ها ۵۰
۲-۲- مراحل اصلی فرآیند توسعه فناوری جدید. ۵۱
۲-۳- فرآیند نظری انتقال فناوری از دانشگاه به یک شرکت ۵۳
۲-۴- فرآیند جهانی ایجاد ارزش از طریق ایجاد شرکت‌های انشعابی ۵۵
۲-۵- فرآیند انتقال دانش ۵۶
۲-۶- فرآیند خطی تجاری‌سازی دانش. ۵۸
۲-۷- فراگرد تجاری‌سازی محصول ۶۰
۲-۸- مراحل اصلی تجاری‌سازی دستاوردهای علمی ۶۳
۲-۹- فرآیند کلان پژوهش و تولید صنعتی ۶۶
۲-۱۰- نمایش مدل پلکان تجاری‌سازی . ۶۹
۲-۱۱- انتقال دانش ۷۰
۲-۱۲- مارپیچ سه‌گانه ۷۶
۲-۱۳- تجاری‌سازی دانش فیشر ۷۷
۲-۱۴- اقتضایی اثربخشی انتقال فناوری ۷۹
۲-۱۵- فعالیت‌‌های مرحله‌ای توئیس ۸۰
۲-۱۶- فراگرد تبدیلی توئیس ۸۱
۲-۱۷- پویای بازنگری شده ۸۲
۲-۱۸- تجاری‌سازی زوا براساس ابعاد ۵s 83
۲-۱۹- مدل ترکیبی تجاری‌سازی مک‌فادزن و همکاران ۸۴
۲-۲۰- عوامل بازدارنده تجاری‌سازی تحقیقات دانشگاهی ۹۴
۲-۲۱- چارچوب مفهومی تجاری‌سازی دانش ۱۱۳

فهرست نمودارها
عنوان صفحه
۴-۱- توزیع فراوانی و درصد پراکندگی پاسخگویان برحسب جنسیت ۱۴۲
۴-۲- توزیع فراوانی و درصد پراکندگی پاسخگویان بر حسب مقطع تحصیلی ۱۴۳
۴-۳- توزیع فراوانی و درصد پراکندگی برحسب رشته تحصیلی ۱۴۵
۴-۴- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه پشتیبانی مالی و انسانی دانشکده از محققین ۱۴۶
۴-۵- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه وجود اهداف و برنامه‌های مدون در دانشگاه ۱۴۷
۴-۶- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه ایجاد رابطه مؤثر بین محققین و بازار ۱۴۸
۴-۷- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه آموزش تخصصی پژوهشگران ۱۴۹
۴-۸- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه تدوین قوانین و مقررات حمایتی از پژوهش ۱۵۰
۴-۹- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه ایجاد فرهنگ کارآفرینی هماهنگ با تجاری‌سازی. ۱۵۲
۴-۱۰- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه تشویق و ترغیب بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری ۱۵۳
۴-۱۱- فراوانی پاسخ‌ها به فرضیه حفاظت و صیانت دولت از دارایی‌های فکری پژوهشگران ۱۵۴
۴-۱۲- میانگین و انحراف معیار متغیرها (فرضیه‌های فرعی عوامل درون سازمانی) ۱۵۶
۴-۱۳- میانگین و انحراف معیار متغیرها ( فرضیه‌های فرعی عوامل برون سازمانی) ۱۵۷