مقاله بررسی بوم شناختی تالاب های ایران

این تحقیق در مورد تالاب های ایران می باشد و به طور کامل به بررسی این تالاب ها از لحاظ بوم شناختی می پردازد. این تحقیق به دانشجویان رشته های محیط زیست، جغرافیا و دیگر رشته های مرتبط پیشنهاد می گردد.

مقدمه
حیات، سلامت، و بهزیستی انسان ها به وجود آب پاک و شیرین وابسته است. با آگاهی از این واقعیت، سوال این است که چرا تا این حد به منابع آب شیرین که برای بقا به آنها وابسته هستیم آسیب رسانده ایم؟ ما از رودها و نهرهایی که آب شیرین ما را تامین می کنند برای تخلیه زباله استفاده کرده ایم، مسیرهای طبیعی آنها را منحرف ساخته ایم، و آنها را برای استفاده انحصاری تعداد کمی خشک کرده ایم. چند دهه اخیر موجب ظهور سطح جدیدی از درک در خصوص تاثیرات مضر این اقدامات و عزم قدرتمندتری برای استفاده از منابع آب به شکلی که هم نیازهای تمامی مصرف کننده ها را برآورده سازد، و هم از محیط زیست اطراف آنها حفاظت کند گشته است.

تالاب‌ها محیط‌هایی هستند که مشخصاتشان چیزی میان خشکی و آب است. تالاب‌ها ممکن است همواره دارای آب باشند یا اینکه گاه خشک و گاه آب‌دار باشند. برخی تالاب‌های نزدیک دریا با جزر و مد تغییر وضعیت می‌دهند.

مشخصه اصلی تالاب‌ها ماندگاری نسبی آب در آنها است. آب تالاب‌ها ممکن است شور باشد یا شیرین.

تالاب‌ها، محیط‌ هایی هستند كه مشخصاتشان چیزی میان خشكی و دریا است، اما اولین تعریف علمی تالاب را معاهده بین المللی موسوم به كنوانسیون بین‌المللی رامسر ارائه كرده است: ‘تالاب به مناطق مردابی، آب مانند؛ نمزارهای سیاه و باتلاقی، بركه‌های مصنوعی و یا طبیعی كه به طور دایم و یا موقت دارای آب ساكن یا روان، شیرین، شور و یا نیمه شور هستند و یا به مناطقی از سواحل دریا گفته می شود كه در هنگام جذر، ارتفاع آب در آنها بیش از 6 متر نباشد.’

وضعیت تالاب های ایران
تالاب ها حوضه های ارزشمندی هستند كه معیشت بیش از یك میلیارد نفر در دنیا به آنها وابسته است و مقصد گردشگری بیش از نیمی از توریست های دنیا را تشكیل می دهند. این در حالی است كه از سال 1900 میلادی به این سو، نزدیك به 60 درصد از تالاب های جهان از دست رفته است و سالانه نزدیك به یك درصد از تالاب ها به واسطه هجوم پروژه های توسعه ای نابود می شوند كه آمار بسیار تكان دهنده ای است.

به گفته كارشناسان، در ایران تالاب ها در دوره ای قربانی توسعه ناپایدار شدند، برای چند دهه در كشور پارادیمی وجود داشت، به این معنا كه به جای توجه به توسعه پایدار، نگاه ها صرفا به موضوع توسعه منتهی می شد، یعنی در بیشتر الگوهای توسعه ای شكل گرفته در كشور به حقوق پایین دست توجه جدی نمی شد و حقابه اكوسیستم های پایین دست مانند تالاب ها جدی گرفته نشد.

همچنین جوامع انسانی به شكل جدی در الگوهای توسعه ای حوضه آبریز تالاب ها به رسمیت شناخته نشدند كه ادامه این روند در طول چند دهه گذشته موجب شد وضعیت كنونی تالاب های كشور به یكی از موضوعات با اولویت زیست محیطی تبدیل شود.

ادامه روند یاد شده كه سیكل معیوب توسعه برای زندگی بهتر بود، موجب از بین رفتن تالاب ها، نابودی شغل و مهاجرت حاشیه نشینان این حوضه آبی شد.

ایران با دارا بودن اقلیم متنوع، تالاب های زیادی را در خود جای داده است، با توجه به تعاریفی كه در كنوانسیون رامسر (كنوانسیون حفاظت از تالاب ها) مطرح است، بیش از هزار تالاب در ایران وجود دارد كه از جمله آنها می توان به دریاچه پشت سدها، رودخانه ها و سواحل تالابی اشاره كرد. از بین آنها 84 تالاب جزو تالاب های با اهمیت بین المللی به حساب می آیند كه از این تعداد، 35 تالاب تحت 24 عنوان در كنوانسیون رامسر ثبت است و از میان آنها، 6 تالاب در فهرست مونترو قرار دارند. تالاب های در خطر نابودی در فهرست مونترو قرار می گیرند.

فهرست مطالب
مقدمه
وضعیت تالاب های ایران
ویژگی های تالاب های ایران
تنوع
اهمیت اقتصادی
گستردگی طیف محیط های آبی
مسایل تالاب های كشور
گستردگی دامنه آسیب ها
مساله دریاچه ارومیه
نگاه صفر و یك
خشكی تالاب ها، مساله ای فراملی
كاهش منابع آب
افزایش مصرف آب
نگاه غیرواقعی به مسایل تالاب ها
ورود كشور به بحران آب
ضعف در مدیریت منابع اب
پیچیدگی مساله تالاب ها
تغییر نوع كشت
بی توجهی به اكوسیستم تالاب ها
افزایش ماهیان مهاجم
وجود 360 سد كوچك و بزرگ در كشور
اجرای آمایش سرزمینی
متولی برای تالاب ها
اصلاح الگوی مصرف آب
اجرای سازوكارهای انگیزشی
شناسایی و پذیرش خطاها
پیروی كامل از برنامه ها
مدیریت منابع آب
عوامل ناپايداري تالابها در ايران
عوامل اقتصادي و تغييرات كاربري اراضي در محيط هاي تالابي و حريم انها
طرح هاي توسعه
پروژه هاي سد سازي
طرح هاي انتقال آب بين حوزه اي
عوامل مديريتي تالابها
مزيت هاي نسبي كشور براي ايجاد پايداري در تالابها
اهمیت تعیین حریم تالابها
موانع تعیین حریم تالابها
انواع حریم تالاب
1- مرز تالاب
2- حریم اکولوژیکی تالاب
3- حریم هیدرولوژیکی تالاب
4- حریم اقتصادی اجتماعی فرهنگی مستقیم
5- حریم قانونی تالاب
فرهنگ و تالاب
نتیجه گیری
منابع