مقاله قوانین و مقررات حفاظت از محیط زیست

این مقاله به بررسی قوانین و مقررات حفاظت از محیط زیست پرداخته و جنبه های حقوقی، جرایم زیست محیطی، مجازات ها و نقش سازمان ها در پیشگیری و حفاظت از محیط زیست را تحلیل می کند.

پیشگفتار:

در زمینه ارائه هر گونه کار تحقیقی مطلب اصلی یافتن منابع و رجوع به سازمانها و ادارات مرتبط برای جمع آوری مطالب است. متاسفانه در زمینه این موضوع کار تحقیقی بسیار کمی انجام شده و منابع اندی وجود دارد و این اساسی ترین مشکل بود.به هر حال با مراجعه به اداره حفاظت محیط زیست کرج و سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداری کرج تا حدودی با منابع موجود آشناشدم. در ضمن به دانشگاه تربیت مدرس نیز مراجعه کردم برای استفاده از مقاله ای در همین زمینه.

در این میان کتابخانه سازمان حفاظت محیط زیست بسیار کمک مفید و موثری بود و همکاری بسیار خوبی برای استفاده از کتابخانه داشتند.
علاوه بر اینها از مسئوولین محترم کتابخانه دانشکده حقوق علامه طباطبایی کمال تشکر را دارم. که به محض مراجعه برای منابع و اطلاع از کمبود امکانات سریعاً به تهیه منابع موجود در این زمینه و نیز ۲ جلد مجموعه قوانین حفاظت محیط زیست ایران اقدام نمودند.

از استاد راهنما جناب دکتر موذن زادگان که در راه انجام این کار تحقیقی مرا راهنمایی نموده اند کمال تشکر را دارم.
امید است که بتوانم در قبال کمک ها و راهنمایی های اساتیدمان خدمتگزار جامعه باشم.

مقدمه:

می دانیم که امروزه بحث محیط زیست و بحران های ناشی از آلودگی آن مساله ای که همه جهانیان را به فکر واداشته. چرا که محیط زیست ارتباطی تنگاتنگ با حیات و سلامت انسانها داشته و آلودگی آن زندگی همه جانداران را تهدید خواهد کرد. امروز  بسیاری از انواع بیماریهای جسمی و روانی مخصوصاً در شهرهای بزرگ ناشی از همین آلودگیها بوده و انسانها در معرض مرگ تدریجی قرار گرفته اند.
برای حفظ و حمایت از محیط زیست اقدامات مختلفی صورت گرفته. مسائل مربوط به محیط زیست مانند همه مسائل اجتماعی دیگر دارای جنبه های حقوقی می باشد.

در زمینه جنبه های حقوقی آنچه مورد بحث ماست بحث حقوق جزا و نقش آن در حمایت از محیط زیست می باشد.

هدف از این تحقیق بحث در مورد این فرضیه است که آیا حمایت کیفری از محیط زیست و بکار گیری مجازاتهای شدید علیه آلوده کنندگان محیط زیست بهترین راه حفاظت از محیط زیست است ؟
و پاسخ به این سوال که مجازاتهای وضع شده در زمینه حفاظت محیط زیست از چه نوع است؟

به منظور نیل به این هدف مطالب را به ۵ گفتارتقسیم خواهیم کرد . در گفتار اول به راهها و دیدگاههای مختلف در زمینه حمایت از محیط زیست می پردازیم و دیدگاه اسلام و قانون اساسی را بررسی می کنیم.
در گفتار دوم به بررسی ارتباط حقوق جزا و محیط زیست و در گفتار سوم انواع جرایم زیست محیطی را بررسی می کنیم. در گفتار چهارم مجازاتهای زیست محیطی که در قوانین ایران به چشم می خورد بررسی می کنیم و در انتها تشریفات رسیدگی و اندکی به سازمان حفاظت محیط زیست می پردازیم.

از آنجا که در این زمینه بسیار کم کار شده وحتی در دانشکده های حقوق و برای دانشجویان حقوق بحثی تازه و ناملموس است سعی کردم  با ارائه این تحقیق و کار در این زمینه اندکی اهمیت این موضوع را یاد آوری و به لزوم کار در این زمینه متذکر شوم.

فهرست مطالب

پیشگفتار:    ۱
مقدمه:    ۲
گفتار اول    ۳
الف ـ تعریف محیط زیست    ۳
ب- انواع محیط زیست    ۴
ج – تعریف آلودگی و انواع آلودگی محیط زیست در حقوق ایران    ۵
د: دلایل لزوم حمایت از محیط زیست    ۶
ه- اسلام و محیط زیست    ۸
و- قانون اساسی  و محیط زیست    ۹
ز- تاریخچه و تحول حقوق محیط زیست در ایران    ۱۰
ح – حمایت بین المللی از محیط زیست    ۱۲
ط) پیشگیری و شیوه های غیر کیفری حمایت از محیط زیست    ۱۳
گفتار دوم    ۱۵
الف-تعریف جرم زیست محیطی    ۱۵
ب جایگاه جرم زیست محیطی    ۱۵
ج – عناصر تشکیل دهنده جرم زیست محیطی    ۱۶
۱-ج-عنصر قانونی    ۱۷
۲-ج=عنصر مادی    ۱۸
ج-۳ عنصر معنوی :    ۲۰
د) قواینن و مقررات زیست محیطی کیفری    ۲۱
گفتار سوم:    ۲۳
انواع جرایم زیست محیطی با استناد به مواد قانونی    ۲۳
ب ـ جرایم ارتکابی نسبت به عناصر بی جان محیط زیست    ۲۵
ج) جرایم مربوط به آلودگی شیمیایی و هسته ای    ۲۸
گفتار چهارم: مجازاتهای زیست محیطی    ۳۰
الف) اعدام و تبعید    ۳۰
ب ـ حبس و جزای نقدی    ۳۰
جزای نقدی    ۳۱
ج) مصادره اموال    ۳۲
دـ تعطیل کردن موسسه    ۳۳
ه) تشدید مجازات    ۳۴
و- مجازات شروع به جرم    ۳۶
گفتار پنجم    ۳۸
الف) خواهان و خوانده جرایم زیست محیطی    ۳۸
ب- نقش ضابطین قوه قضائیه در جرایم علیه محیط زیست :    ۳۸
ج ـ چگونگی برخورد سازمان حفاظت محیط زیست با جرایم زیست محیطی    ۳۹
منابع    ۴۴