دانلود مقاله معدن فیروزه

دانلود مقاله معدن فیروزه

فیروزه
ایران صدرنشین بازارهای جهانی
برای هر ایرانی نام فیروزه تداعی‌گر معدن فیروزه نیشابور است معدنی که پس از ۷ هزار سال هنوز چراغی روشن دارد قدیمی‌ترین تراش از فیروزه معدن نیشابور مجسمه‌ای به شکل یک گوساله است که حدود ۷ هزار سال قدمت داشته و هم‌اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود. فیروزه ایرانی در دنیا آنچنان شناخته شده است که برای سنجش کیفیت سایر فیروزه‌ها این سنگ قیمتی کشور به‌عنوان مقیاس به کار گرفته می‌شود. معدن فیروزه نیشابور در ۴۵ کیلومتری شمال غرب این شهرستان در جاده قدیم سبزوار و در روستایی به نام «معدن» قرار گرفته است. با وجود گذشت هزاران سال از استخراج این معدن هنوز به‌رغم توسعه علم اکتشاف در ایران اکتشاف معدن فیروزه نیشابور همچنان مسکوت مانده و عملا اقدامی انجام نشده است. این معدن از گذشته توسط بومی‌های منطقه به استخراج رسیده و روش استخراج نیز سینه به سینه در اختیار اهالی روستای معدن قرار گرفته است.
فیروزه چیست؟
فیروزه (Turquoise) یک آلومینو فسفات آبدار مس با فرمول CuAl6(PO4)4(OH)8.5H2O است. نام تورکویز (Turquoise) که به معنای سنگ ترکی است، از این جهت بر روی این کانی ارزشمند ایرانی نهاده شد که در زمان‌های باستان به‌منظور صادرات فیروزه به سایر کشورهای دور و نزدیک، پس از استخراج رگه‌های این سنگ از معادن برای تراش آن را ابتدا به کشور عثمانی (ترکیه حاضر) فرستاده و سپس قسمت عمده آن از طریق جاده ابریشم به کشورهای مختلف صادر می‌شد. از این رو اروپاییان که برای نخستین بار این سنگ را در عثمانی مشاهده کردند، نام آن را سنگ ترکی نهادند. با توجه به شرایط بسیار سخت تشکیل فیروزه، تنها منبع شناخته شده این سنگ گرانبها تا زمان‌های طولانی معادن فیروزه نیشابور بود که برخی از انواع آن از کیفیتی استثنایی برخوردار بودند. جهت درک اهمیت جواهرات خصوصا فیروزه در روزگار گذشته تنها اشاره به این نکته که بخش قابل‌توجهی از فیروزه‌ها و لاجوردهایی که به‌طور گسترده در مقبره‌ها و تابوت فراعنه مصر به‌کار رفته از ایران در آن زمان صادر شده است، کافی به نظر می‌رسد. این کانی که روزگاری نمادی از ایران به‌شمار می‌رفت بر اساس نوع، درصد ترکیبات و محل تشکیل رنگ‌هایی دارد که در طیف وسیعی از آبی کم رنگ تا آبی پر رنگ و سبز روشن و در مواردی سبز تیره نمودار می‌شود. جلای آن واکسی یا چینی و سختی آن ۵ الی ۶ است که هر چه میزان آب در ساختمان آن افزایش یابد از سختی آن کاسته می‌شود. به‌طور کلی امروزه سنگ فیروزه با رنگ آبی آسمانی، جلای چینی و سختی بالا جذاب‌تر و مرغوب‌تر به‌شمار می‌رود. با این وجود می‌توان گفت که در کشورهای اروپایی رنگ سبز فیروزه و در ایران، آمریکا و اکثر کشورهای آسیایی رنگ آبی آسمانی آن دارای محبوبیت بیشتری است. با توجه به اینکه در ساختمان فیروزه مقادیری آب وجود دارد، در صورتی که فیروزه در جای گرم و خشک نگهداری شود به‌تدریج آب خود را از دست داده و رنگ آن کمرنگ خواهد شد. از این رو سنگ‌های فیروزه نیشابور به سبب داشتن رنگ عالی، سختی بالا و وجود مقادیر کم آب در ساختمان فیروزه، از کیفیتی خاص برخوردارند. از دیگر کشورهای صادرکننده فیروزه به جز ایران می‌توان به کشورهای آمریکا، مصر و ترکستان اشاره کرد. فیروزه‌های آمریکایی که امروزه قسمت اعظم بازار فیروزه دنیا حتی ایران را در دست گرفته است، در مقایسه با انواع ایرانی فیروزه به لحاظ رنگ، جلا و سختی از کیفیت پایین‌تری برخوردارند و نوع با کیفیت فیروزه نیشابور همچنان صدر نشین بازار فیروزه دنیا محسوب می‌شود، هرچند که به سختی می‌توان قطعه‌ای از آن را حتی به بهای پرداخت مبالغ هنگفت به‌دست آورد