گزارش کارآموزی مواد شوینده

این گزارش کارآموزی به بررسی فرآیند تولید و فرمولاسیون مواد شوینده شامل صابون ها، مایعات ظرفشویی و شامپوها می پردازد و جنبه های کیفی آنها را تحلیل می کند.

مواد ضروری برای تهیه پاک کننده ها را می توان به دو قسمت تقسیم نمود :
۱-  حلال ها یعنی موادی که چرک و کثافات را در خود حل می کند .
۲- ترکیباتی که عمل شیمیایی و فیزیکی را تواما در زدودن چربی ها و لکه ها و سایر آلودگی ها به انجام می رساند .

در این فصل از انواع صابون ها ، لکه برها ، پودرها و مایعات پاک کننده سخن خواهیم داشت .

صابون ها
صابون به طور کلی بر اثر واکنش مواد قلیایی بر مواد چرب حاصل می شود ، سابق بر این صابون را در منازل و از باقیمانده چربی های آشپزخانه تهیه می نمودند به این ترتیب که پیه و چربی های حیوانی زائد بر مصرف را بر روی هم انباشته و هر چند یک بار آنها را با قلیاب حرارت می دادند تا صابون به دست آید . قلیاب را هم از مخلوطی از آب و خاکستر به دست می آورند به این ترتیب که بر روی خاکستر آب اضافه کرده به هم می زدند و پس از آنکه کربنات پتاسیم موجود در آن در آب حل و بقیه مواد ته نشین می شد این مایع را صاف کرده به عنوان قلیاب مصرف می نمودند .

اما امروزه صابون سازی هر چند که در بعضی نقاط کم و بیش به سبک سابق رواج دارد در کارخانه های عظیم و در دیگهایی به ظرفیت ۱۲۰ تا ۱۷۰ تن انجام می گیرد . به این ترتیب که ابتدا مواد روغنی را حرارت می دهند تا ذوب شود ، سپس ماده قلیائی را به آن اضافه می نمایند . در این جریان ابتدا اسیدهای چرب و گلیسیرین حاصل شده سپس اسید های چرب با مواد قلیائی تشکیل صابون می دهد که این عمل را صابونی شدن می گویند . در این طریقه صابون حاصل را چندین بار جوشانده و تصفیه می کنند که این کار معمولا یازده روز طول می کشد آنگاه صابون تصفیه شده را با همزن های قوی به هم زده و عطر و رنگ مناسب اضافه می نمایند و در قالب های مخصوص می ریزند .

در سال ۱۹۴۸ این سیستم اصلاح و به جای آن شیوه خاصی ابداع گردید ، به این ترتیب که مخلوطی از چربی و ماده قلیائی به داخل دستگاه سانتریفیوژ هدایت می شود این دستگاه در هر دقیقه ۱۵۰۰۰ بار دور می زند و در نتیجه خاصیت گریز از مرکز عمل صابونی شدن با سرعت و در ظرف چند ساعت انجام می گیرد .

صابونهای حمام و آرایش به همان ترتیب ولکن با مصرف روغن های مرغوب تری از قبیل روغن زیتون ، روغن نارگیل و امثال آن تولید می شود .
صابونهای شفاف یا به حل کردن صابون معمولی در الکل یا بر اثر باقی گذاشتن مقداری گلیسیرین در صابون به دست می آید . صابون گلیسیرین شامل مقداری مساوی گلیسیرین و صابون معمولی است و اگر مقدار گلیسیرین بیش از حد لازم باشد صابون مایع تشکیل شود .

صابونهای مخصوص ریش تراشی به صورت کرم تهیه می شوند به جای سودسوزآور از پتاس سوز آور و مقداری اسید ستاریک استفاده می شود که شرح آن خواهد آمد .
فرمولهایی که در اینجا آمده است عبارتند از حلالهایی که برای منظورهای خاص تدارک شده و یا آنکه صابون در آنها قسمت بزرگی را تشکیل می دهد .

فهرست مطالب
فصل اول
آشنایی با مکان کارآموزی ۲
فصل دوم
صابون ها ۷
فرمولاسیون تولید انواع صابون ۹
فصل سوم
مایع ظرفشویی ۲۶
مایع ظرفشویی چیست؟ ۲۷
طرز تهیه برخی از معرفهای شیمیایی در آزمایشگاه کنترل شوینده ۲۹
معرف اونیورسال ۳۰
محلول استاندارد آهن ۳۱
فرمولاسیون مایع ظرفشویی ۳۴
دانش فنی فرمولاسیون مایع ظرفشویی ۳۶
مواد فعال در سطح مصرفی ۳۸
پایداری کف ۴۰
مواد محافظ پوست ۴۱
مواد غلظت دهنده ۴۱
هیدروتروپها ۴۲
سازگاری زیست محیطی ۴۳
فصل چهارم
شامپو، پاک کننده ای سوال برانگیز ۴۶
آشنایی با شامپو ۴۷
انواع شامپو از نظر کاربرد ۴۹
آلودگی در شامپوها ۵۱
PH شامپوها ۵۲
نتیجه ۵۳
ساخت اصولی شامپو ۵۳
کنترل کیفیت و آزمونهای فیزیک و شیمیایی شامپو ۵۷
فرمولاسیون تهیه شامپوها ۶۳
فصل پنجم
مواد فعال کننده سطحی ۷۱
نگاهی به وضعیت تولید آلکیل بنزن خطی در ایران ۷۸
مقدمه ۷۸
بررسی بازار مصرف ۷۹